Kabataan mula Mariupol: Tumakas sa draft ng Russia sa sinakop na Ukraine

Ayon sa AFP | 2025-11-28

Nakangisi ang mga Russian security agent. Nanginginig sa takot si David. Habang tumatagal ang interogasyon, nangangamba siyang ibabalik siya sa sinakop na Mariupol at pilitin siyang isama sa hanay ng hukbong Russian.

Pagkaraan ng tatlong taong karanasan sa pamumuno ng Russia sa lungsod-pantalan sa timog, siya at ang kaibigang si Nikolai -- kapwa teenager -- ay tumatakas matapos silang ipatawag sa serbisyong militar ng Russia.

Sa isang checkpoint habang paalis, inakusahan sila ng mga Russian agent ng pagdadala ng droga, ipinahiwatig na magtatanim sila ng ebidensya, at binalaan na ikukulong sila kung matuklasang patungo sila sa Kyiv.

“Nakaupo ako roon at iniisip na ito na ang katapusan, ibabalik nila kami,” sabi ni David, 19 anyos, sa AFP sa isang panayam sa kabisera ng Ukraine.

Ipinakikita ng kanilang testimonya ang kampanya ng Russia na mag-recruit ng mga Ukrainian upang labanan ang Kyiv -- at sa kanilang pagsisikap na pigilan ang mga kabataang lalaki na lisanin ang sinakop na teritoryo.

Nagsalita sila gamit ang mga alyas, at hindi ibinunyag ng AFP ang iba pang detalye ng kanilang paglalakbay sa kadahilanan ng seguridad.

Sinakop ng mga sundalong Russian ang Mariupol noong Mayo 2022 matapos ang ilang linggong madugong pag-atake, na ikinamatay ng hindi bababa sa 22,000 katao, ayon sa mga opisyal ng lungsod ng Ukraine na nasa exile.

Nang masakop ang lungsod, sinabi nina David at Nikolai na ang kanilang paaralan ay ginawang sentro ng kampanya ng Moscow para sa pagre-recruit ng mga kabataang sundalo.

Sa ilalim ng bagong litrato ni Pangulong Vladimir Putin, sinalubong sila ng direktor ng paaralan bilang “mga tagapagtanggol ng kinabukasan” ng Russia.

"Naiisip ko lang, ‘Ano ‘to? Tagapagtanggol ng ano?’,” pagbabalik-tanaw ni David.

'Hindi natitinag ang aking paniniwala'

Ayon sa mga grupo para sa karapatang pantao at mga opisyal ng Ukraine na nasa exile, tinutulungan ng mga paaralan sa buong sinakop na Ukraine ang mga awtoridad militar sa paggawa ng talaan ng mga estudyante, na nagpapadali sa pagre-recruit para sa hukbong Russian.

“Isa lang ang kanilang layunin -- na maging sundalo ng Russia ang bawat batang Ukrainian sa kinabukasan,” sabi ni Dmytro Lubinets, tagapangalaga ng karapatang pantao ng Ukraine, sa AFP.

Ang hayagang pagsuporta sa Kyiv, o kahit ang pampublikong pagpapakita ng pagiging Ukrainian, ay lubhang mapanganib sa Mariupol, na mahigpit na kontrolado ng mga Russian security service.

Ngunit sina Nikolai at David, na mga binatilyo pa lamang nang masakop ng Russia ang lungsod, ay determinadong tumutol.

“Hindi natitinag ang aking paniniwala. Alam ko na noong Pebrero 24, sinalakay nila ang aking bansa, at walang makakakumbinsi sa akin na iba ang nangyari. Narinig ko ang mga pagsabog,” sabi ni Nikolai, na tumutukoy sa simula ng pagsalakay ng Russia.

Nag-aral din sila ng kurikulum ng Ukraine sa internet nang palihim.

Matapos bombahin ng Russia ang isang teatro na ginamit bilang kanlungan noong Marso 2022, bumaba si Nikolai sa basement upang saksihan ang tindi ng pinsala.

“Hanggang ngayon, naaalala ko pa. Mga kutson. Mga bangkay. Amoy kamatayan -- at mga langaw,” aniya.

Tinatayang ang bilang ng mga namatay ay naglalaro mula sa dose-dosena hanggang sa daan-daang tao.

'Umiiyak'

Nang dumating ang mga tawag sa serbisyo militar, nagpasyang tumakas ang dalawa, na magkaibigan mula pa pagkabata.

“Hindi ninyo ako mapipilit na lumaban sa hukbong Ukrainian -- hukbo ko iyon,” ani Nikolai.

Nakayuko at nakasuot ng hoodie habang kinakapanayam ng AFP sa Kyiv, ang kanilang kabataang anyo ay taliwas sa bigat ng karanasan na kanilang ibinahagi.

Ayon sa Kyiv, mahigit 46,000 Ukrainians mula sa mga sinakop na teritoryo ang na-draft ng hukbong Russian, kabilang ang higit 35,000 mula sa Crimea na sinakop ng Russia noong 2014.

Hindi makumpirma ng AFP ang mga bilang na iyon at hindi nagbabahagi ng ganitong datos ang Russia.

Hindi dapat ipadadala sa labanan ang mga conscript, ngunit inamin ng Moscow na may ilang naipadala nang hindi sinasadya.

Ayon sa mga grupo para sa karapatang pantao, nahaharap din sila sa matinding panggigipit na pirmahan ang buong kontrata sa hukbo. Ang mga umiiwas sa draft ay maaaring makulong ng hanggang dalawang taon. Kaya’t pinagsama nina David at Nikolai ang kanilang ipon, nag-empake, at naghanap ng masasakyan.

“Umiiyak ako dahil iiwanan ko ang aking bayan, pero wala na akong ibang magagawa,” ani David.

Sa isang checkpoint, hiwalay silang ini-interrogate ng mga Russian security agent sa isang maliit na silid nang halos limang oras.

“Ngumiti sila, pinipilit ako, at sinusubukan akong madulas,” ani David.

Kinuha nila ang kanyang fingerprints, tinanong kung bakit niya tinanggal ang mga litrato sa kanyang phone, at binalaan siyang tataniman ng droga. Sinabi rin nila na kung hindi siya totoong papunta sa Russia -- gaya ng kanyang sinabi -- maaari siyang makulong.

“Sinuman ay matatakot sa ganitong sitwasyon, lalo na’t napakabata pa namin noon,” ani David.

Nagulat at naginhawahan sila nang sa wakas ay pinayagan silang makalampas. Ngunit ngayon, nag-aalala sila para sa kanilang mga kaibigan sa bayan nila.

Pinalalawak ng Russia ang kanilang draft at pinahihigpitan ang pagrerehistro ng mga Ukrainian sa mga sinakop na teritoryo. Isang kaklase ang nais sumama sa kanilang pagtakas, ngunit wala siyang pasaporte.

Para makuha ito, kailangan niyang pumunta sa tanggapan ng enlistment ng hukbo, kung saan natatakot siyang kaagad na ma-recruit.

“Hindi niya kayang tumakas,” ani David.