Kapayapaan at katatagan ng Taiwan, kritikal sa rehiyon

Ayon sa Global Watch | 2025-08-26

Ang tumitinding tensyon ng China at Taiwan ay nagbabanta sa katatagan ng rehiyong Indo-Pacific.

Habang pinalalakas ng China ang pwersang militar at naghahanda ang Taiwan sa posibleng paglusob, lalong tumitindi ang panganib. Sa kabila ng banta ng tunggalian, dapat unahin ang kapayapaan at katatagan -- hindi lamang para sa Taiwan at China -- pati na rin sa buong rehiyon at pandaigdigang ekonomiya.

Tumitinding tensyon at pagpapalakas ng militar

Pinalakas ng People's Liberation Army (PLA) ng China ang kanilang mga aktibidad malapit sa Taiwan, na nagsasagawa ng halos araw-araw na operasyong militar, malakihang ehersisyo, at mga pagsasanay sa blockade. Ipinakita ng satellite imagery ang mga bagong amphibious landing barge, na tinaguriang "Shuiqiao" o “water bridge,” na idinisenyo upang suportahan ang malakihang paglusob. Ang mga barge, na nilagyan ng jack-up legs at pinalawig na tulay, ay maaaring pahintulutan ang mga tangke at armadong sasakyan na makalampas sa mga baybaying dagat na may mahigpit na depensa at makapagbaba ng mga kagamitan nang mas malayo sa baybayin.

Ayon sa mga analyst, isinasagawa ng PLA ang simulasyon ng baybayin sa northeast ng Taiwan, kabilang ang Yilan County at New Taipei City, bilang posibleng ruta ng paglusob. Subalit, nangangailangan ang ganitong operasyon ng ganap na kontrol sa himpapawid at dagat, habang nananatiling hindi ligtas ang mga barge sa mga Taiwanese drone at portable missile launcher, tulad ng ipinakita sa depensa ng Ukraine laban sa mga puwersang Russian.

Samantala, pinalalakas ng Taiwan ang kanilang depensa, kabilang ang produksyon ng drone at mga emergency response drill. Gayunpaman, inamin ni Deputy Minister of Foreign Affairs Francois Wu ang hindi pantay na kalagayan ng sitwasyon.

Epekto sa buong mundo

Ang epekto ng posibleng tunggalian sa pagitan ng China at Taiwan ay hindi limitado sa rehiyon. Ang Taiwan ay isang pandaigdigang sentro para sa mga high-tech supply chain, lalo na sa mga semiconductor, na kritikal sa iba't ibang industriya sa buong mundo. Ang anumang pagkaantala sa produksyon ng Taiwan ay maaaring magdulot ng malubhang pinsala sa pandaigdigang ekonomiya, kung saan maaapektuhan ang lahat mula sa consumer electronics hanggang sa automotive manufacturing.

Ang Indo-Pacific ay isang mahalagang ruta ng kalakalan, at ang kawalang-tatag sa rehiyon ay maaaring humadlang sa mga shipping lane at sa pag-unlad ng ekonomiya ng mga kalapit na bansa. Ang epekto ng posibleng tunggalian ay mararamdaman sa buong Asia, Europe, at America, na nagpapakita ng pangangailangan para sa diplomatikong solusyon.

Panawagan para sa kapayapaan

Habang tampok sa mga ulat ang mga hakbang militar ng China at Taiwan, higit na mahalagang ituon ang pansin sa pagpigil sa tunggalian. Ang kapayapaan at katatagan ay hindi lamang nasa interes ng Taiwan at China -- ito rin ay susi sa kaunlaran ng buong rehiyon.

Para sa China, ang paglusob sa Taiwan ay magdudulot ng malaking gastos, sa larangan ng militar at ekonomiya. Mahaharap ang PLA sa matinding hamon, kabilang ang depensa ng Taiwan at pandaigdigang pagbatikos. Ang panganib ng mahabang tunggalian at posibleng parusang pang-ekonomiya ay maaaring humadlang sa ambisyon ng China na maging global na lider.

Para sa Taiwan, ang pagpapanatili ng kapayapaan ay mahalaga upang mapangalagaan ang soberanya at katatagan ng ekonomiya. Bagama’t matatag ang kanilang depensa, ipinapakita ng hindi pantay na puwersa sa pagitan ng Taiwan at China ang kahalagahan ng pandaigdigang suporta at diplomatikong pakikipag-ugnayan.

Pagkakaisa ng rehiyon

Kailangang unahin ng rehiyong Indo-Pacific ang diyalogo at kooperasyon upang matugunan ang isyu ng Taiwan. Ang mga bansang tulad ng Malaysia, na kamakailan lamang ay naging tagapamagitan sa ceasefire talks ng Cambodia at Thailand, ay maaaring gumanap ng mahalagang papel sa pagbawas ng tensyon at pagpapatibay ng katatagan sa rehiyon.

Dapat nakatuon ang partisipasyon ng mga global powers, kabilang ang United States, sa pagpapababa ng tensyon at pagpapanatili ng bukas na komunikasyon. Bagamat mahalaga ang military deterrence, nananatiling pangunahing layunin ang diplomatikong solusyon upang maiwasan ang tunggalian at matiyak ang pangmatagalang katatagan.

Katatagan, higit sa tunggalian

Ang isyu ng Taiwan ay isang mahalagang hamon para sa rehiyong Indo-Pacific, ngunit hindi ito imposibleng malampasan. Sa pagbibigay ng priyoridad sa kapayapaan at katatagan, maiiwasan ng rehiyon ang malawakang pinsala ng tunggalian at makapagtatatag ng pundasyon para sa kaunlaran at kooperasyon.

Para sa China, Taiwan, at ng pandaigdigang komunidad, ang landas pasulong ay dapat nakatuon sa diyalogo, kompromiso, at kapwa respeto. Masyadong malaki ang nakasalalay para hayaang tumindi ang tensyon. Ang kapayapaan ay hindi lamang mithiin -- ito ay isang pangangailangan para sa kinabukasan ng rehiyon at ng mundo.